Chương 4. Blockchain 3.0: Các ứng dụng hiệu quả và phối hợp vượt ra khỏi tiền tệ, kinh tế và thị trường

Blockchain khoa học: Gridcoin, Foldingcoin

Khi công nghệ Blockchain có thể cách mạng hoá sự vận hành của các lĩnh vực khác, các nhà cải cách đang bắt đầu hình dung đến việc các khái niệm có thể áp dụng cho khoa học như thế nào. Cho đến nay, chủ đề chính liên quan đến các dự án tính toán phân tán ngang hàng mà các tình nguyện viên cá nhân cung cấp các chu kỳ tính toán không dùng đến cho các dự án tính toán phân tán trên Internet.

Hai dự án đáng chú ý là (Tìm kiếm văn minh ngoài Trái đất, mục đích nhằm phân tích tín hiệu radio, tìm kiếm các dấu hiệu về trí thông minh ngoài Trái đất) và (một dự án của Đại học Stanford, thực hiện ở các máy tính khắp nơi trên thế giới với mục đích “Tìm hiểu sự xoắn lại, hình thành các dạng Protein và các bệnh có liên quan”). Nhờ công nghệ Blockchain, tiền thưởng được thiết lập để thưởng cho người tham gia trong cả hai dự án.

Đối với có Gridcoin, là đồng tiền thưởng có sẵn cho tất cả các dự án BOINC (nền tảng mã nguồn mở dành cho tính toán phân tán), cơ sở hạ tầng mà  chạy trên đó. Đối với , có FoldingCoin, một token của Counterparty chạy trên đó và có thể giao dịch với đồng tiền số XCP lỏng hơn (và nhờ đó chuyển sang Bitcoin và tiền tệ pháp định) qua ví Counterparty (Counterwallet).

Một cách sử dụng cơ bản hơn của Blockchain cho khoa học có thể là giải quyết sự lãng phí của mạng lưới khai thác mà đã tiêu tốn một lượng điện khổng lồ. Thay vì chập chờn với các con số tùy ý, có lẽ sức mạnh xử lý rộng rãi có thể được áp dụng cho tác vụ giải quyết các vấn đề khoa học hiện có thiết thực hơn.

Tuy nhiên, một thuật toán khai thác phải đáp ứng các điều kiện cụ thể, như tạo ra các chuỗi mã hoặc các chuỗi băm, có thể xác thực một cách dễ dàng theo một chiều, không thể tính toán ngược lại, đó không phải là kết cấu của các vấn đề máy tính truyền thống. Có một số dự án tiền điện tử cố gắng làm cho việc khai thác Blockchain hiệu quả, có tính khoa học – ví dụ như Primecoin, mà các thợ đào cần phải tìm kiếm các chuỗi dài các số nguyên tố (các chuỗi Cunningham và chuỗi Bi-twin) thay vì các chuỗi băm SHA256 (các ước đoán ngẫu nhiên của một số cụ thể do các chương trình phần mềm khai thác đưa ra dựa trên các tham số chung).

Có một cơ hội cho sự tiến bộ lớn hơn trong lĩnh vực này để cải tiến các vấn đề điện toán lưới của siêu máy tính và máy tính để bàn, đã được tổ chức chủ yếu theo một cách thức song song ồ ạt, thành một định dạng phù hợp với khai thác để tận dụng các chu kỳ tính toán bị lãng phí.

Gridcoin, nếu không giải quyết vấn đề sử dụng các chu trình khai thác lãng phí khác, thì ít nhất nó cũng cố gắng tạo ra các khuyến khích bằng cách khích lệ các thợ đào đóng góp cho các chu trình tính toán: thợ đào được trả thù lao ở mức cao hơn nhiều (5 GRC so với tối đa là 150 GRC) cho việc khai thác một khối tiền tệ khi đóng góp cho các chu trình tính toán. Một vấn đề điển hình về công nghệ Blockchain là sự lãng phí của khai thác, cả về các chu trình máy tính không sử dụng và tiêu thụ điện năng.

Giới truyền thông đưa ra các ước tính về tiêu thụ điện năng như là “Tháp Eiffel có thể thắp sáng trong 260 năm với năng lượng được sử dụng để khai thác Bitcoin từ năm 2009″ và rằng, trong năm 2013 khai thác Bitcoin tiêu tốn khoảng 982 megawatt giờ (MWh) mỗi ngày (đủ để cung cấp năng lượng cho 31.000 ngôi nhà tại Hoa Kỳ, hoặc một nửa Máy gia tốc hạt lớn[1]), với chi phí 15 triệu USD mỗi ngày.

Tuy nhiên, số liệu so sánh không rõ ràng; liệu những con số này có nên được coi là chỉ một chút hoặc rất nhiều (và những lợi ích kinh tế trực tiếp của tháp Eiffel và LHC là gì)? Những người ủng hộ Bitcoin phản bác rằng mô hình Blockchain là rẻ hơn rất nhiều khi bạn xem xét chi phí nạp đầy đủ của hệ thống tài chính hiện tại, bao gồm toàn bộ cơ sở hạ tầng của các văn phòng chi nhánh ngân hàng vật lý và nhân viên.

Họ chỉ ra rằng chi phí để phân phối 100 USD qua Blockchain rẻ hơn nhiều so với các phương pháp truyền thống. Tuy nhiên, có sự quan tâm về cách Bitcoin có thể loại bỏ việc tiêu thụ lãng phí điện năng cho khai thác trong khi tiếp tục duy trì Blockchain, và những sự cải tiến 3.0 có thể được mong đợi. Một câu trả lời đáp lại đó là các đồng tiền điện tử dường như có hiệu quả năng lượng hơn, chẳng hạn như Mintcoin.

Siêu máy tính Cộng đồng

là các dự án siêu máy tính cộng đồng theo nghĩa một cộng đồng các tình nguyện viên cá nhân đóng góp nguồn tài nguyên thô của chu trình tính toán; họ không tham gia vào việc đưa ra chương trình nghiên cứu. Một mô hình tăng cường sức mạnh của cộng đồng siêu máy tính sẽ sử dụng cơ chế phân bổ nguồn lực của Blockchain để cho phép các nhà nghiên cứu không thuộc một tổ chức nào tiếp cận với thời gian siêu máy tính cho các dự án của họ.

Trong một mô hình như Kickstarter, cá nhân có thể liệt kê các dự án đòi hỏi thời gian siêu máy tính và tìm các cộng tác viên dự án khác và các nhà tài trợ, thu hút và thưởng cho các hoạt động với đồng tiền của appcoin hoặc sitecoin (đồng tiền của ứng dụng hoặc của trang). Một dự án từ những ngày đầu trong lĩnh vực này, Zennet, đã được công bố, có thể cho phép người dùng trong cộng đồng xác định các dự án siêu máy tính của riêng mình và truy cập vào tài nguyên mạng lưới máy tính để bàn được chia sẻ thông qua cấu trúc Blockchain.

Các dự án phân tích số liệu khoa học công dân đang được tiến hành và có lẽ đã được chứng minh ban đầu trong ví dụ về sự hợp tác lớn các bộ dữ liệu mở trong cuốn sách Wikinomics (2008). Sự khác biệt là trong tự do mở rộng: bây giờ sử dụng Blockchain có nghĩa là các loại dự án khoa học công dân này có thể được triển khai ở quy mô lớn hơn – trên thực tế, đang là quy mô lớn nhất – ở cấp độ mà tại đó (cho mỗi nguồn tài nguyên hạn chế) các nhà khoa học công dân hiện không có truy cập.

Wikinomics và các ví dụ khác đã ghi lại những đóng góp có giá trị khoa học của khoa học công dân như là một kênh. Các dự án ví dụ như DIYweathermodeling có thể giúp cho các nhà khoa học công dân tham gia đóng góp bằng chứng cho các vấn đề có tầm cỡ lớn như cuộc tranh luận về biến đổi khí hậu.

Y tế công cộng toàn cầu: Bitcoin đối với cứu trợ các bệnh truyền nhiễm

Một ứng dụng khác của Blockchain y tế là y tế công cộng toàn cầu, giúp cho việc viện trợ hiệu quả, ngay lập tức, nhắm chính xác tới mục tiêu, trong trường hợp khủng hoảng như Ebola và các bệnh truyền nhiễm khác. Các dòng lưu thông phức tạp và rối rắm trong ngân hàng truyền thống cản trở viện trợ khẩn cấp trong các tình huống khủng hoảng, trái ngược với Bitcoin, có thể được chuyển ngay tới các địa chỉ cụ thể có thể được kiểm tra, theo dõi công khai.

Viện trợ cá nhân cũng như tổ chức ngang hàng có thể thực hiện được thông qua Bitcoin. Ở các thị trường mới nổi (thường với sự thâm nhập của điện thoại di động lên tới 70% hoặc cao hơn), có một số ví điện tử Bitcoin SMS và các cơ chế phân phối như 37Coins và Coinapult và các dự án như Kipochi được tích hợp với các nền tảng tài chính di động thông thường như M-Pesa (ở Kenya, Dịch vụ chuyển tiền qua ứng dụng M-Pesa tương ứng với 31% GDP cả nước). Các ứng dụng có thể được xây dựng trên các trang web theo dõi bệnh truyền nhiễm như Healthmap và FluTrackers, bao gồm chức năng quyên góp Bitcoin nói riêng hoặc tặng thưởng appcoin nói chung.

Các khoản đóng góp từ thiện và Blockchain – Sean’s Outpost

Có lẽ tổ chức từ thiện chấp nhận Bitcoin nổi tiếng thế giới là Sean’s Outpost, một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Pensacola, Florida. Tận dụng xu hướng của các cá nhân nhận Bitcoin và không có địa điểm địa phương nào để chi tiêu nó hoặc không biết phải làm gì với nó, và các startup Bitcoin cần giới thiệu về cách Bitcoin được gửi lên trên Web, Sean’s Outpost đã có thể tăng đáng kể các khoản đóng góp của các nhà tài trợ và thực hiện các dự án như nơi trú ẩn “Satoshi Forest” rộng 9 mẫu Anh dành cho những người vô gia cư.

Chú thích

[1] Large Hadron Collider (Máy gia tốc hạt lớn – gọi tắt là LHC) là chiếc máy gia tốc hạt hiện đại lớn nhất và cung cấp gia tốc mạnh nhất trên thế giới, được thiết kế để tạo va chạm trực diện giữa các tia proton (một trong các loại hạt cơ bản) với động năng cực lớn.